1921 թվականին Արամ Խաչատրյանի եղբայր Սուրենը Արամին տանում է Մոսկվա, որտեղ Արամն ընդունվում է «Գնեսինի Երաժշտական Քոլեջ»-ը։ Այդ ամենից առաջ Արամը նույնիսկ նոտաները չգիտեր։
Շատ շուտով նա բացահայտում է իր կոմպոզիտորական տաղանդը, և 1925 թվականին Գնեսինն Արամին առաջարկում է կոմպոզիտորական վարպետության դասերի հաճախել։ 1929 թվականին Արամն ընդունվում է Մոսկվայի Կոնսերվատորիան: որտեղ նա ուսանում է ռուս հայտնի կոմպոզիտոր և ուսուցիչ Մյասկովսկու մոտ։ Արամը կոնսերվատորիան ավարտում է փայլուն գնահատականներով։ Նրա առաջին խոշոր աշխատանքը «Առաջին սիմֆոնիան» է։ Այս ժամանակահատվածում նա գրում է նաև երաժշտություն թատրոնի համար, մեծ առումով «Վալենսիական այրի» շարքը և «Դիմակահանդես»-ը, և իր ավարտական տարիների ընթացքում՝ «Դաշնամուրի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար» համերգը։
1939 թվականին Խաչատրյանը գրում է իր առաջին բալետը, որն ի սկզբանե կոչվում է «Ուրախություն», հետագայում այն վերանայվում և վերանվանվում է Գայանե (բալետ)|«Գայանե»։
1936-1947 թվականներն ամենաբեղմնավորն էին Խաչատրյանի կյանքում։ Նա երաժշտություն գրում է դրամատիկ ներկայացումների և ֆիլմերի համար, ինչպես նաև երգեր, եկեղեցական երաժշտություն և սիրված «Ջութակի համերգ»-ը, 1946 թվականին՝ «Երկրորդ սիմֆոնիան», 1943 թվականին՝ «Թավջութակի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար» համերգը, 1946 թվականին՝ «Երրորդ սիմֆոնիան» և 1947 թվականին՝ իր «Պոետիկ սիմֆոնիան»։
1940-ականներին նա շրջում է ամբողջ Սովետական Միությունը՝ Լենինգրադ (Սանկտ Պետերբուրգ), Կիև, Երևան, Թբիլիսի, Սոչի, Խարկով։ 1950 թվականին նա մեկնում է Հռոմ, որը դառնում է նրա համաշխարհային շրջագայության առաջին քաղաքը։ Առաջիկա տարիներին շրջագայում է 42 երկիր՝ բոլոր մայրցամաքներում։ Իր շրջագայությունների ընթացքում նա հանդիպում է բազմաթիվ հանրահայտ մշակույթի գործիչների՝ Յան Սիբելիուս|(Սիբելիուս), Էռնեստ Հեմինգուեյ|(Հեմինգուեյ), Չառլի Չապլին|(Չապլին), Սալվադոր Դալի|(Դալի) ։
50-ականներին Խաչատրյանն սկսում է իր ուսուցչական գործունէությունը Գնեսինի ինստիտուտում և Մոսկվայի կոնսերվատորիայում։
1956 թվականի Դեկտեմբերի 27-ին Խաչատրյանի հայտնի «Սպարտակ»-ը բեմադրվում է Կիրովի բեմում։ Խաչատրյանի 70-ամյակը պաշտոնապես նշվել է և՛ Մոսկվայում, և՛ Երևանում։ Արամ Խաչատրյանը մահացել է 1978 թվականի մայիսի 1-ին և թաղված է «Երևանի՝ Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում»՝ հայ այլ մեծերի՝ Կոմիտասի, Իսահակյանի, Սարյանի կողքին։
Սիմֆոնիաներ[խմբագրել]
-
Սիմֆոնիա հ. 1
-
Սիմֆոնիա հ. 2
-
Սիմֆոնիա հ. 3
Մենանվագներ և նվագախմբային գործեր[խմբագրել]
-
Դաշնամուրի Կոնցերտ
-
Ջութակի կոնցերտ 1941
-
Թավջութակի կոնցերտ
-
Կոնցերտ-Ռապսոդիա դաշնամուրի և նվագախմբի համար
-
Կոնցերտ-Ռապսոդիա ջութակի և նվագախմբի համար
-
«Դիմակահանդես» սյուիտ
-
«Լերմոնտով» սյուտ
Բալետներ
-
Սպարտակ
-
«Գայանե», որն պարունակում է հանրահայտ Սուսերով Պարը
-
Կամերային ստեղծագործություններ
-
Տրիո Սոլ մաժոր Կլարնետի, ջութակի և Դաշնամուրի համար (1932)
Դաշնամուրային մենանվագներ
-
Տոկկատա
-
Էտյուդ
Այստեղ դուք կարող եք ունկնդրել Ա. Խաչատրյանի << Վալս>> -ը

Արամ Խաչատրյան
Կենսագրություն
Արամ Խաչատրյանը ծնվել է Քոջորիում (Թբիլիսի|Թիֆլիսի մոտակայքում) 1903 թվականի հունիսի 6-ին, գիրք կազմող Եղյա Խաչատրյանի ընտանիքում։ 1913 թվականին նա ընդունվում է Թիֆլիսի «Կոմերցիայի դպրոց»-ը, բայց նախընտրում է երաժշտությունը։ Որոշ ժամանակ ինքնուրույն սովորելով նվագել փողային գործիքներ՝ նա ընդունվում է մի փողային նվագախումբ։
1915 թվականին (Հայկական ցեղասպանություն|հայկական ցեղասպանության տարին) երիտասարդ Արամ Խաչատրյանի ահաբեկված ընտանիքը, թողնելով ամբողջ իր ունեցվածքը, գաղթում է Եկատերինոգրադ (Կրասնոդար)՝ Խաչատրյանի մեծ եղբոր մոտ։ Բարեբախտաբար թուրքական զորքերը չեն ներխուժում Թիֆլիս, և Խաչատրյանի ընտանիքը վերադառնում է տուն։